به گزارش سرویس کتابخانه «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حسن باقری یکی از هزاران شهید سرافراز مهین عزیزمان می‌باشد که آثار بجای مانده از ایشان و همچنین خاطراتی که همرزمانش از سبک مدیریت ایشان بیان کرده اند، نشان می‌دهد، که نوع فرماندهی ایشان ظرفیت بالایی از یادگیری را در اختیار نسل جوان و نسل‌های آتی قرار می‌دهد.
شهید باقری همواره با هوشمندی و ذکاوت خویش شرایط رزمی و عملیاتی را پیش‌بینی و تحلیل و در کنار آن با قدرت بالای فکری، راههای کار و طرح‌ریزی عملیاتی خود را ارائه می‌کرد و بدون هراس از مشکلات، به فعالیت و تلاش در این زمینه می‌پرداخت.
کتاب "لوطی و آتش" به قلم رحیم مخدومی روایتی داستانی از پنج فراز از زندگی استراتژیست دفاع مقدس؛ شهید «غلامحسین افشردی» یا همان «حسن باقری» است. کتاب شکل داستانی دارد و در پنج بخش تنظیم شده که با نثری روان و زیبا مخاطب را به خود جذب می کند.
لوطی و آتش بخشی از ماجرای جنگ را در خلال زندگی یک سردار بازگو می کند که می تواند برای نسل آینده بسیار مفید و تاثیرگذار باشد. نکته مهمی که در مورد این کتاب به نظر می رسد این است که لوطی و آتش از معدود کتابهایی است که در قالب و شیوه ای داستانی به زندگی یک شخصیت پرداخته است و در این گونه کاملا موفق بوده و در واقع این ابتکار نویسنده داستان است. نویسنده کتاب رحیم مخدومی از سابقه خاطره نویسی که داشته است کمک گرفته و به گونه ای خاطره را با داستان آمیخته است که خواننده مرز میان واقعیت و تخیل را درهم می آمیزد.
پنج داستان این کتاب به ترتیب عبارتند از :
لوطی و آتش
تنهاترین سرباز
لباس گشاد رئیس جمهور
بیسکوییت انفجاری
صدای ژنرال
" در ادامه می توانید کتاب صوتی " لوطی و آتش" را در هفت قسمت کوتاه و کم حجم شده گوش دهید.
قسمت اول:
قسمت دوم:
قسمت سوم:
قسمت چهارم:
قسمت پنجم:
قسمت ششم:
قسمت آخر:
جملاتی از کتاب لوطی و آتش
نمی‌دانی چه سرنوشتی در انتظارت است. به خانه‌ای کوچک و کلنگی می‌رسی. درِ چوبی‌اش باز است و سر در را چراغانی کرده‌اند. امروز سالروز تولد امام حسین (ع) است. تو انتظار داری صدای جشن و سرور بشنوی، اما از خانه صدای ناله می‌آید. صدای نالهٔ زنی جوان! کالسکه‌ای از راه می‌رسد. مردِ جوان همسرش را به طرف کالسکه می‌آورد تا زود به مریضخانه برساند. حالا تو آن همه ترس را فراموش کرده‌ای. چرا که فکر می‌کنی به زودی ترس بزرگتری به سراغت خواهد آمد، اما صدای اذان می‌آید. ناگهان دریچهٔ سخاوت آسمان گشوده میشود، رعدی می‌آید و برقی و… باران!
فرش سفید خیابان به زلالی اشک جاری میشود در جوی‌ها. آن‌گاه صدای ونگ نوزاد با رعد در هم می‌آمیزد و تو تازه می‌فهمی وقتی بیم و امید به هم بیامیزد، چه پدیدهٔ زیبایی رخ می‌نماید!
تو تازه می‌فهمی در این کوچه می‌خواهند درسی به تو بدهند به نام بشارت و انذار…
گذری بر زندگی و ابعاد شخصیتی شهید حسن باقری
غلامحسین افشردی (حسن باقری) بیست و شش سال و ده ماه زندگی کرد. بیست و دو سال از عمر او را ایام کودکی، سال های دبستان و دبیرستان، دوران دانشجویی در دانشگاه ارومیه و ماه های خدمت سربازی در بر میگیرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ۱۹ ماه پیش از جنگ و ۲۸ ماه در دوران جنگ تحمیلی به انجام وظیفه خود پرداخت. غلامحسین یک ماه پس از پیروزی انقلاب مدت کوتاهی را در کمیته محلی گذراند و سپس به روزنامه نگاری روی آورد؛ فعالیتی که تا شروع جنگ ادامه یافت. افشردی همزمان با کار خبرنگاری، ۶ ماه در رشته حقوق دانشگاه تهران تحصیل کرد که با وقوع انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه ها، ناتمام ماند. او همچنین از شهریور ۱۳۵۸ تا آغاز جنگ تحمیلی نیز در اطلاعات سپاه به فعالیت پرداخت.
در رابطه با شخصیت شهید باقری، شهید حاج ابراهیم همت می‌گفت: «گرچه ما فرماندهان لایق بسیاری را از دست داده ایم اما (اسوه) و نمونه کم داریم. یکی از آن اسوه ها همین شهید باقری بود که من در او یک انسان بزرگ و متعالی را می دیدم.»
شهید باقری فقط ۲۸ ماه در جنگ هشت ساله حضور داشت اما هرگاه که صاحب نظران دفاع مقدس درباره آن دوران به گفت گو می پردازند، از این فرمانده با عناوینی مانند نابغه، درشت مغز، بسیار باهوش، استراتژیست، طراح، پدر جنگ در سپاه و ... نام می‌برند.
شهید باقری در کلام رهبر معظم انقلاب
رهبر معظم انقلاب همواره از حماسه دفاع مقدّس بعنوان یک آزمون بزرگ برای ملّت ایران یاد میکندد واین آزمون را فرصتی برای رشد وظهور استعدادها دانسته و شهیدباقری را نمونه بروز استعدادها در دفاع مقدس می دانند. در همین خصوص فرموده اند؛
مسئله ی دفاع مقدّس علاوه بر اینکه یک آزمون بزرگی بود برای ملّت ایران، آزمونی هم بود برای بُروز استعدادها، هم استعداد اشخاص، هم استعداد مناطق کشور؛ حالا در مورد استعداد اشخاص به نظر من این نکتهی مهم و قابل توجّهی است که به آن توجّه نمیشود؛ یعنی از بس واضح است مورد غفلت قرار میگیرد، از کثرت وضوح مخفی میماند؛ و آن این است که این دفاع مقدّس وسیلهای شد برای اینکه استعدادهای مکنون در انسانها، به شکل عجیبی بُروز کند.
مثلاً در سپاه، شما ملاحظه میکنید یک جوانی وارد میدان جنگ میشود و در حالی که از مسائل نظامی هیچ اطّلاعی ندارد و وارد نیست، در ظرف یک سال، یک سال و نیم، دو سال تبدیل میشود به یک استراتژیست نظامی؛ این خیلی مهم است.
شهید حسن باقری منباب مثال، بلاشک یک طرّاح جنگی است. ۱۳۹۲/۰۹/۲۵
مدیران امروز بخوانند
پیروزی‌هایی که در طول هشت سال دفاع بدست آمد، نتیجه تلاش همه رزمندگان در هر رده و مسئولیتی است و هر کدام شجاعانه و با برخورداری از فرهنگ ایثار و شهادت برای آرمان‌های کشور از خود گذشتگی کردند و شهید حسن باقری نیز قطره‌ای از دریای جوشان عزت و سربلندی و پرورش یافته مکتب خون و شهادت است. این شهید سرافراز مانند سایر شهیدان و رزمندگان در مقام یکی از فرماندهان ارشد جنگ توانست نقش اصلی در طراحی عملیات‌های موفق سال‌های اول جنگ داشته باشد.
ایشان بی وقفه اطلاعات مورد نیاز از ظرفیت‌ها و امکانات خودی و دشمن را با دقت جمع آوری می‌کرد، آن‌ها را تفسیر و به بهترین نحو مورد استفاده قرار می‌داد. پی در پی و با تمام توان پس از هر عملیاتی، طراحی عملیات بعدی را شروع می‌کرد. ایشان بهترین اطلاعات و پیشنهادات را در اختیار فرماندهان و تصمیم گیرندگان عالی جنگ قرار می‌داد و به دلیل اینکه به واقعیت‌ها و توانمند‌های حوزه عملیاتی خود و امکانات و توانمند‌های دشمن اشراف و اطمینان داشت و آن‌ها را با تلاش بدست آورده بود، از پیشنهاداتی که می‌داد با اطمینان کامل و با قدرت تمام دفاع می‌کرد.
او عالمانه طراحی می‌کرد و در جلسات متعدد با استدلال قوی با طرح‌های ناقص مخالفت می‌نمود. اینگونه نبود که به اطلاعات ناقص تکیه کند و در تصمیم گیری دچار شک و تردید باشد. این نابغه جنگ پیش از عملیات والفجر مقدماتی در منطقه عملیاتی فکه جایی که اکنون یادمان آن شهید بزرگوار بعنوان محلی برای تفکر در مسیر پیروزی‌های بزرگ و زیارتگاهی برای دوستان و علاقمندان ایران اسلامی، به درجه رفیع شهاد نایل گردید.
برای شهید حسن باقری نیز فرصت شرکت در دوره‌های عالی فرماندهی و فنون رزمی وجود نداشت و هنر ایشان در این بود که دانشی را که در مقایسه با دانشی که ژنرال‌های عالی رتبه نظامی دنیا در طول سالیان طولانی می‌آموزند، ایشان و همرزمانش تنها در چند ماه آموختند.
آن‌ها به خوبی توانستند، انبوهی از خلاقیت‌ها در هدایت تشکیلات سازمانی، استفاده مطلوب از همه امکانات و مدیریت و تمرکز بر طرح‌های هدفمند را با هم تلفیق کنند و منابع و امکانات را به سمت نتایج مطلوب، سوق دهند. در واقع شهید حسن باقری در طول مدت فرماندهی خود دانش و هنر مدیریت جنگ را به بهترین طریق ممکن ترکیب کرد و نتایج آن در عملیات‌هایی که طراحی کرد، مشخص است.
طراحی عملیات فتح المبین، عملیات طریق القدس و عملیات بیت المقدس و دستیابی به اهداف و پیروزی‌هایی که رزمندگان بدست آوردند و نقش کلیدی که در آزادسازی خرمشهر داشت، نشان می‌دهد، دانش و هنر در کنار هم، چگونه توانست پیروزی‌های پی در پی به همراه داشته باشد.
یکی از تفاوت‌ها اصلی در نحوه کار شهید حسن باقری دقت در جمع آوری اطلاعات و استفاده هوشمندانه از اطلاعاتی که ممکن است در نگاه دیگران کم ارزش باشد، است که برای آگاهی از توانمندی و امکانات طرفین جنگ لازم بود و تصمیم گیر‌ها بر مبنای این اطلاعات شکل میگیرد.
شهید حسن باقری اطلاعات مورد نیاز را با اطمینان کامل بدست می‌آورد و تمرکز بر جمع آوری و تفسیر دقیق اطلاعات در راستای اهداف مورد نظر، امتیاز ویژه ایشان بود. پیروزی‌های غرور آفرین رزمندگان درطول سال‌های اول جنگ و در عملیات‌هایی که طراحی آن با شهید حسن باقری بود نشان می‌دهد که ایشان سبک خاصی در مدیریت، طراحی و عملیات داشته است و این سبک سرشار از خردمندی، دوراندیشی، عشق و علاقه بوده است.
هنر شهید حسن باقری که از عشق و علاقه ایشان به نظام و میهن نشات می‌گرفت، نشان می‌دهد که تفاوت‌های در پیروزی رزمندگان در عملیات‌هایی که شهید حسن باقری حضور داشت و آن‌ها را طراحی کرد و عملیات‌هایی بعد از ایشان وجود دارد که قطعا توسط دانش پژوهان جنگ مورد بررسی قرار گرفته و به دلیل گستردگی کار نیاز است همچنان مورد پژوهش قرار گیرد.
گزارش از معصومه احمدی
